Rus uzay aracı Luna-25 Ay’a çarptı, Moskova’nın yarım asır sonraki misyonu başarısızlıkla sonuçlandı

Rusya Federal Uzay Ajansı (Roscosmos), 11 Ağustos’ta fırlatılan uzay aracı Luna-25’in yaşamış olduğu teknik sorunların arkasından Ay’a çarptığını duyurdu. 

Roscosmos, aracın cumartesi günü iniş öncesi yörüngeye oturtulurken meydana gelen bir sorundan kısa süre sonrasında araçla teması kaybettiğini bildirdi. 

Akabinde, Roscosmos’un bir Telegram iletisinde “Operasyon esnasında, otomatik istasyonda manevranın belirtilen parametrelerle gerçekleştirilmesine izin vermeyen anormal bir durum meydana geldi” ifadelerine yer verildi. 

Roscosmos’un açıklamasının devamında, “Vasıta, öngörülemeyen bir yörüngeye girdi ve Ay’ın yüzeyiyle çarpışması sonucu varlığı bitti” denildi.

Luna-25, 11 Ağustos’ta Moskova’nın 5 bin 500 kilometre doğusundaki Vostoçniy uzay üssünden Soyuz 2.1b roketiyle fırlatılmıştı.

Rus uzay yetkililerine bakılırsa başarı göstermiş geçen fırlatmanın arkasından uçuş yörüngesine giren Luna-25’in, 21 Ağustos’ta Ay’ın cenup kutbuna iniş yapması bekleniyordu. 

Bir senelik vazife süresi süresince başlıca görevleri içinde Ay’da su deposu bulmak olan Luna-25, bunun yanı sıra uzay ışınlarının ve elektromanyetik emisyonların Ay yüzeyindeki etkilerini incelemesi öngörülüyordu. 

Uzmanlara bakılırsa “prestij misyonundaki” başarısızlık, Moskova’nın bir anlamda 1957’de Dünya yörüngesine ilk uyduyu fırlattığı (Sputnik 1) ve Sovyet kozmonot Yuri Gagarin’in 1961’de uzaya çıkan ilk insan olduğu Soğuk Harp rekabetinin şaşalı günlerinden bu yana Rusya’nın uzay gücündeki düşüşün altını çiziyor.

Baykonur Uzay Üssünden fırlatılan Vostok uzay aracı Dünya yörüngesinde tam tur attı. Böylece insanlık tarihinin uzay çağı başladı.

Önceki gün meydana getirilen açıklamada, ülkenin 1976’dan bu yana Ay’a gönderilmiş olduğu ilk uzay aracı olan Luna-25’in Ay’ın yörüngesine girmiş olduğu duyuru edilmişti. 

Rusya’nın son Ay misyonu, Leonid Brejnev’in Kremlin’i yönettiği 1976’daki Luna-24 ile gerçekleşmişti. 

Moskova, 1976’dan bu yana ilk kez Ay’a uzay aracı göndererek uzay yarışında yeniden avantaj sağlamak istiyordu. 

Luna-25, iniş platformu ve üstünde çeşitli vasıta gereçlerin yer almış olduğu iki ana parçadan oluşuyordu.

Keza Luna-25’te uzay ışınlarının ve elektromanyetik emisyonların incelenmesi için ortalama 31 kilogram ağırlığında çeşitli bilimsel ekipmanlar yer alırken, toprağı kazabilen ve örnekler alabilen cihazlar da bulunuyordu. 

Ay’da rekabet hızlanmış durumda

Rusya’nın yanı sıra ABD, Çin ve Hindistan da Ay’da bulgu ve madencilikle ilgili çalışmalarına son yıllarda hız vermiş durumda. 

ABD ve Çin, 2026’da Ay’a gezici ve sondaj araçlarını göndermeyi planlıyor.

Son olarak Hindistan Uzay Araştırmaları Merkezince 5 Ağustos’ta meydana getirilen açıklamada, Ay’ın cenup kutup bölgesinde araştırma yapması için 14 Temmuz’da uzaya gönderilmiş olduğu Chandrayaan-3 bulgu aracının yörüngeye başarı göstermiş şekilde yerleştiği bildirilmişti.

Hindistan, üçüncü Ay bulgu misyonunu yürütecek Chandrayaan-3’ün başarı göstermiş olması halinde ABD, eski Sovyetler Birliği ve Çin’den sonrasında Ay’a yumuşak iniş gerçekleştiren 4’üncü ülke olacak.

Uzmanlar, Ay’ın cenup kutbundaki suyun, gelecekteki Ay görevleri yada Mars’a giden roketler için yakıt çıkarmak amacıyla kullanabileceğini ve bundan dolayı oldukca sayıda ülkenin ilgisini çektiğini vurguluyor.