Kahramanmaraş merkezli depremlerin vurmuş olduğu Antakya, binlerce senelik tarihe haiz bir kent. Uzmanlar ve bölge sakinleri, Antakya’nın tarihi dokusu korunarak yeniden inşa edilmesini istiyor.
6 Şubat’ta Kahramanmaraş depremleriyle yerle bir olan Antakya’da 82 yaşındaki rahip Vahit Baklacı, ağır hasar gören evinin duvarına “12 şahıs burada dünyaya geldi. Yıkılmayacak” yazdı. O yazdı.
Baklacı, minimum 55 bin kişinin yaşamını kaybetmiş olduğu depremden bu yana her gün eski şehrin merkezinde doğduğu eve geliyor.
Ona gore Antakya basit bir kent değildir. Yeniden yapılanma sürecinde kendi evi de dahil olmak suretiyle şehrin tarihi dokusunu korumak istiyor.
Baklacı, “Antakya’nın binlerce senelik tarihi var. Bakın İslam’ın başlangıcından kalma iki cami, ikisi de yıkılmış. Burada da 2000 senelik Hz. Diyor.
Depremden ilkin Kültür Bakanlığı Antakya’da 719 yapıyı kültür varlığı olarak tescil etmişti. Hafriyat ekipleri ilkin yıkıntı altında kalan insanları kurtarmak, peşinden enkazı kaldırmak için devreye girdiğinde, “İzinsiz emek harcama yapılmaz!” bu yapılardan hayatta kalanları korumak için. gösterilen bildiriler
Talimatlara uyulmasını elde eden bir bakanlık temsilcisi, “Ağır hasar görmüşse bir şey yapamayız, sadece yapabildiğimiz süre taş taş yıkıyoruz” dedi. konuşur.
Temsilci, kendisi şeklinde altı ekibin şehirde devriye gezdiğini belirterek, başlangıçta ortalama 50 ekip bulunduğunu söylüyor.
‘Bu binalar bir tek taş ve toprak değil’
Molozdan çıkarılan taşlar, Antakya’nın kuzeyindeki hususi bir alanda toplanır, tasnif edilir, sınıflandırılır ve ileride yapılacak restorasyon için numaralandırılır.
Mimar Gökhan Ergin, yerde yatan turuncu çinilerden birini alıyor ve bunların Fransa’nın güneyindeki Marsilya kentinde üretildiğini ve ilkin Osmanlılar, sonrasında da Fransızlar tarafınca büyük miktarlarda getirildiğini konu alıyor.
“Şehrin ilk yerleşim yerlerinde duruyoruz. Bu güzel evler şirin otel ve restoranları barındırıyordu”. Mimar Ergin, birçoğunun restorasyonunda vazife aldı. Bunun için akreplere karşı mavi boyalı kapılardan oyma heykellere kadar bu yapıların birçok gizeminde ustalaştı.
Ergin, “Bir sanat eseri bulduğunuzda envanterini çıkararak müzede koruma altına alıyoruz. Burada da aynısını yapmak zorundayız. Bu binalar eşit önemde. Yalnız taş ve topraktan değiller. Burada yaşayan bir tarih var.” ifadeleri kullan
Bu tarihi yapıların 6 Şubat’taki şiddetli depremlerden sağ kurtulduğuna dikkat çeken Ergin, kerpiç yapıların arasına esneklik için yerleştirilen kalas ve kirişlerin darbelere karşı dayanıklı bulunduğunu söylüyor.
Hasar görenlerin bir çok süre yakınlardaki fena restore edilmiş binaların çökmesine kurban gittiğini söyleyen Ergin, camlarının ve camlarının neredeyse sağlam bulunduğunu gururla ifade ediyor.
“Korunması ihtiyaç duyulan 800 bina daha var”
Antakya merkezde tarihin ilk ışıklı caddesi olarak malum Kurtuluş Caddesi’nde emek harcama meydana getiren İstanbul Teknik Üniversitesi’nden bir ekip burada araştırmalarını yürütüyor.
Kurtuluş Caddesi bir sinagoga ve bölgenin en eski camisi olan Habib-i Neccar’a ev sahipliği yapmaktadır. Bu cami, Hristiyanlık döneminde kiliseye dönüştürülmüş eski bir pagan tapınağının yerine inşa edilmiştir.
Restorasyon bölümünde mimarlık profesörü olan Ümit Almaç’a gore, bu türden minimum 800 başka bina korunmayı hak ediyor. Almaç, “Bölgenin problemi bu, sansürlenecek fazlaca fazla bina var” dedi. Diyor.
Tarihi bir otelin önündeki yıkık dökük duvarları gösteren Almaç, gezgin çekmek için 10-20 yıl ilkin meydana getirilen “plastik tadilatlardan” da şikayetçi. Almaç, “Binanın iç yapısına saygı göstermeden dış cepheye odaklanmışlar” dedi. konuşur.
Restorasyon uzmanı Almaç, restorasyonların daha süratli ilerlemesi icap ettiğini söylerken, mimarlar Ergin ve Baklacı tarihi kentte kovaların zulmünü kınıyor.
Almaç, “Taş blokları başka türlü hareket ettirebileceğimizi sanmıyorum” dedi. Diyor.
Yoruma kapalı.