Almanya’nın kasım ayından itibaren yürürlüğe girecek yeni göç yasası hakkında bilinmesi gerekenler

Avrupa Birliği dışından nitelikli işçilerin Almanya’ya gelişini kolaylaştıracak yeni göç yasasının kasım ayından itibaren kademeli olarak yürürlüğe girmesi umut ediliyor.

Alman hükümeti geçtiğimiz temmuz ayında yasaya nihai onayı vermişti. Yeni “nitelikli iş gücü göçünü geliştirme yasası” Kasım 2023, Mart 2024 ve Haziran 2024 tarihlerinde, üç aşamada uygulamaya konulacak. 

Yeni yasa niteklikli yabancı işçileri ülkeye çekmeyi ve ülkedeki iş gücü açığıyla savaşım etmeyi amaçlıyor.

Yeni düzenlemelerin, üçüncü ülke vatandaşlarının Almanya’da çalışmasını kolaylaştıracağı düşünülüyor. Bu sayede Almanya’daki AB vatandaşı olmayan işçi sayısı yılda 60 bin kadar artabilir.

Nitelikli Göçmenlik Yasası’nda yapılacak reformlar bilhassa mesleki eğitim almış çalışanlara odaklanıyor. Üniversite mezunu nitelikli profesyoneller için mevcut kurallar da gevşetilecek.

Almanya göç politikalarını niçin değiştiriyor?

Avrupa’daki pek oldukca ülke şeklinde Almanya da nitelikli işçi açığıyla karşı karşıya.

İstihdam Araştırmaları Enstitüsü (IAB), 2022 senesinde Almanya genelinde 1,74 milyon boş pozisyon bulunduğunu tespit etti. Böylece ülkedeki iş gücü açığı tüm zamanların en yüksek seviyesine çıktı.

Geçtiğimiz yıl temmuz ayında personel sıkıntısı Münih merkezli araştırma enstitüsü IFO’nun anketine katılan tüm şirketlerin neredeyse yarısını etkiledi ve faaliyetlerini yavaşlattı.

Bu boşluğun AB dışından nitelikli işçilerle doldurulması umuluyor. Sadece şu anda mevcut siyaset ülkenin göç sürecini yavaşlatıyor.

Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, 17 Ocak 2023 tarihinde Dışişleri Bakanlığı’nda (BfAA) düzenlenen bir basın toplantısında, vize sürecinin modernize edilmesinin “süreci alt üst etmek” anlamına geleceğini söylemiş oldu.

Baerbock, Şansölye Olaf Scholz ile beraber bürokrasinin kaldırılması ve sistemin dijitalleştirilmesi üstünde durdu.

Şansölye Scholz ise “Geleceğimizi, ekonomimizin verimliliğini ve toplumsal güvenlik sistemlerimizin etkinliğini sadece elimizin altında kafi sayıda nitelikli işçi bulunması halinde güvence altına alabileceğimizi biliyoruz.” şeklinde konuştu. 

Scholz, “Avrupa Birliği içinde bu o denli da kolay olsa gerek bu sebeple özgür dolaşım var. Dünyanın geri kalanı açısından daha büyük bir güçlük.” diye ekledi.

Almanya nitelikli yabancı işçileri iyi mi çekmeyi planlıyor?

Almanya nitelikli eleman sıkıntısını yeni bir ‘fırsat kartı’ ile gidermeyi umuyor.

‘Chancenkarte’, lüzumlu becerilere haiz işçilerin Almanya’ya daha kolay gelmelerini sağlamak için puan tabanlı bir sistem kullanacak.

Emek verme Bakanı Hubertus Heil tarafınca ülkenin iş gücü açığını gidermek için tavsiye edilen stratejinin bir parçası olan bu sistem, Almanya’da hemen hemen bir iş sözleşmesi olmayan kişileri hedefliyor.

Puana dayalı sistemde nitelikler, mesleki edinim, yaş, Almanca dil becerileri ve ülkedeki aile üyeleri şeklinde Almanya ile olan bağlar dikkate alınacak.

Her yıl, hangi sektörlerin işçiye ihtiyacı olduğuna bağlı olarak kotalar belirlenecek.

 Programa başvurmak için aşağıdaki dört kriterden üçünün karşılanması da gerekiyor:

• Bir mezuniyet belgesi ya da mesleki eğitim,
• Üç senelik mesleki edinim,
• Dil bilgisi yada daha ilkin Almanya’da bulunmuş olmak,
• 35 yaş ve altı olmak.

Şu an AB vatandaşı olmayanların çoğunun Almanya’ya taşınabilmeleri için bir iş teklifi almaları gerekiyor. İş arayanlar için bir vize esasen mevcut sadece ‘fırsat kartının’ Almanya’da iş bulmaya çabalayan insanoğlu için işleri daha kolay ve süratli hale getirmesi umut ediliyor.

Vize anlaşması olan bazı ülkelerin vatandaşları halihazırda 90 günlüğüne Almanya’ya vizesiz giriş yapabiliyor sadece bir tek kısa süreli işler bulmalarına izin veriliyor.

Fırsat kartı, insanların yurt dışından başvurmak yerine ülkeye gelip iş yada çıraklık eğitimi aramalarına  olanak tanıyacak. Müracaat sahiplerinin bu süre zarfında geçim harcamalarını karşılayabileceklerini kanıtlayabilmeleri gerekiyor.

Programın kati ayrıntıları hemen hemen resmiyet kazanmadı. Fırsat kartının en azından 2023’ün sonuna kadar kullanıma sunulması beklenmiyor.

Almanya’nın göç politikalarındaki temel değişimler neler?

İlk olarak yeni sistem, üniversite mezuniyet belgesi yerine mesleki deneyime haiz kişilerin Almanya’ya gelip çalışmasını kolaylaştıracak.

İkincisi, Almanya çalışanların kendi vatanlarında tanınan mesleki niteliklerine ya da iş deneyimlerine daha açık hale gelecek. Halihazırda hangi nitelikleri tanıyacağı mevzusunda katı davranıyor.

Üçüncü olarak, iş teklifi almayanların fırsat kartı vesilesiyle Almanya’da iş aramaları kolaylaşacak.

Diplomalı ya da mesleki eğitim sertifikalı nitelikli işçilerin iş ararken bir yıl süresince ülkede kalmalarına, tam zamanlı iş ararken haftada 20 saate kadar çalışmalarına izin verilecek.

İş teklifi alan ve tanınmış bir diplomaya haiz kişiler için de kurallar hafifletilecek. Maaş eşikleri düşürülecek, işçilerin ailelerini Almanya’ya getirmeleri kolaylaştırılacak ve sürekli oturma izni almak daha kolay olacak.

Almanya’da personel açığı en oldukca hangi sektörleri etkiliyor?

Almanya bilhassa nitelikli zanaatkârlar, elektrik mühendisleri, bilişim uzmanları, bakıcılar, hemşireler, gastronomi ve konaklama uzmanları arıyor.

IFO’nun yapmış olduğu bir ankete gore hizmet sektörü, bilhassa de konaklama ve etkinlik sektörü işçi sıkıntısından en oldukca etkilenen sektör.

Bu sektörü depolama ve gizleme, hizmet sağlayıcılar ve imalat -özellikle besin, informasyon işlem ekipmanları, makine ve metal imalat sektörleri- takip ediyor. Birçok perakende işletmesi, inşaat şirketi ve toptancı da personel açığı bulunduğunu bildiriyor.

Alman haber kanalı DW’ye gore, ilgili iş deneyimine haiz informasyon teknolojileri uzmanları, üniversite diplomasına haiz olmasalar bile AB mavi kartlarını alabilecekler.

Hükümetin web sitesinde listelenen, öteki talep gören meslekler içinde doktorlar ve bilim adamları yer ediniyor. Daha ilkin de metalürji işçileri ve inşaatçılarda eksiklik olduğu bildirilmişti.

Nitelikli işçi açığının en düşük olduğu sektörler ise ilaç ve kimya sektörleri. Otomotiv ve makine mühendisliği sektörleri de öteki sektörlere gore daha azca sorun çekiyor.